Адамзаттың ғарыштық дәуірі алғашқы жасанды Жер серігін ұшырудан басталды

2021 жылдың 4 қазанында бүкіл адамзат ғарыш дәуірінің басталуының 64 жылдығын атап өтуде. Сонау 1957 жылы Кеңес Одағында құрылған алғашқы жасанды Жер серігі ғарышқа ұшырылды. Ұшырылым Мәскеу уақыты бойынша "Байқоңыр"ғарыш айлағынан 22 сағат 28 минут 34 секундта орындалды. Дәл осы күннен бастап әлемдік ғарышнама басталды деп есептеледі!

Сол кезде алғашқы жасанды Жер серігінің ұшуын бүкіл әлемді көрді. Жер серік жіберген дабылыды жер шарының кез-келген нүктесінде кез-келген радио әуесқой ұстап алған.

Жер серік өте қарапайым аппарат ретінде жасалды, сондықтан ол ПС — 1 ғарыш аппараты (қарапайым серік) деп аталды. Ол диаметрі 58 см, салмағы 83,6 кг болатын шар тәріздес болды және батарея таратқыштардан жұмыс істейтін дабылдарды беру үшін төрт түйреуіш антеннамен жабдықталған.

Жердің жасанды серігін жасауда практикалық ғарыштықтың негізін қалаушы Сергей Павлович Королевтің басшылығымен ғалымдар Мстислав Всеволодович Келдыш, Михаил Клавдиевич Тихонравов және тағы басқалары жұмыс істеді.

Серіктің ұшуы 92 күнге созылды. Ол 1958 жылдың 4 қаңтарына дейін ұшып, Жерді 1440 рет айналдырды (шамамен 60 миллион км) және оның радио таратқыштары басталғаннан кейін үш апта жұмыс істеді. Атмосфераның жоғарғы қабаттарына үйкеліс салдарынан жер серік жылдамдығын жоғалтты, атмосфераның тығыз қабаттарына еніп, ауаға үйкеліс салдарынан өртенді.

Жердің жасанды серігін ұшыру ғарыш кеңістігінің қасиеттерін білу және Жерді біздің Күн жүйесінің планетасы ретінде зерттеу үшін үлкен маңызға ие болды.

Жер серікпен алынған дабылдарды талдау ғалымдарға ионосфераның жоғарғы қабаттарынз ерттеуге мүмкіндік берді, бұған дейін мүмкін болмады. Сонымен қатар, жабдықты одан әрі іске қосу үшін пайдалы ақпарат алынды, барлық есептеулер тексерілді, сонымен қатар жер серігін тежеу үшін атмосфераның жоғарғы қабаттарының тығыздығы анықталды.

Union of Concerned Scientists коммерциялық емес ұйымының деректері бойынша ПС-1  іске қосылғаннан бері - 1957 жылғы 4 қазанда бүкіл әлемелдері ғарышқа 9 000-нан астам аппаратты шығарды, бірақ олардың тек 2 000-ға жуығы ғана қазіргі уақытта жұмыс істейді.

Атап айтқанда, қазіргі уақытта Қазақстанның алты сапалы серігі бар. Бүгінгі күні штаттық режимде жер серіктердің 2 топтамасы (ЖҚЗ, байланыс және ғылыми-технологиялық мақсаттағы) жұмыс істейді.

• 05.10.2021
• 679