Ақмолалық оқушы Бурабайдың қарағай инелерін аскорбин қышқылының көзі ретінде пайдалануда

Ақмола облысындағы Щучинск қаласының «Білім-Инновация» IT лицей-интернатының 9-сынып оқушысы Гауһар Аман Бурабайдың қарағай инелерінен аскорбин қышқылын алып пайдаланып жүр.

Иммундық жасушалардың пайда болуы үшін дәрумендер қажет екендігі бұрыннан белгілі. ҚР тамақтану институты жүргізген зерттеулердің нәтижелері соңғы жылдары елімізде короновирустан кейінгі қалыптасқан витамин тапшылығын көрсетеді. Қарағай инелері-бұл қоректік заттар мен дәрумендердің шоғырланған көзі.

Зерттеу жұмысының мақсаты: Бурабай ормандарының символы болып табылатын қарағай инелерінде аскорбин қышқылының болуын анықтау және инелерді С дәруменінің тапшылығынан арылуға арналған дәрумен  ретінде қолдану.

«Біз күзгі - қысқы кезеңде қарағай инелеріндегі аскорбин қышқылының құрамын зерттеуден бастадық. Щучье-Бурабай курорттық аймағында қарағай инелеріндегі С витаминінің маусымдық өзгергіштігін талдадық. Оқушылардың денсаулығын нығайту және салауатты өмір салтына деген ұмтылысты қалыптастыру үшін алынған нәтижелерді пайдалану бойынша ұсыныстар берілді», -дейді жоба жетекшісі Әйгерім Есмақова, Щучинск қаласының «Білім-Инновация» IT лицей-интернатының география мұғалімі, педагог-сарапшы, жаратылыстану ғылымдарының магистрі.

«Қарағай инелерінде аскорбин қышқылы бар екені белгілі. Бұл дәруменнің құрамы жылдың әр уақытында әр түрлі болуы мүмкін; уақыт өте келе және әртүрлі температурада аскорбин қышқылының мөлшері өзгереді. Бурабайдың символына айналған қарағай ормандарындағы инелер туралы мәліметтерді жинақтай отырып, біз, жас буын кіші Отанымыздың табиғат эталондарын сақтауға үндейміз. Зерттеу нысаны Щучье-Бурабай өлкесінің салыстырмалы түрде таза аудандарында табиғи түрде өсетін қарапайым қарағай (Pinus sylvestris L.) инелері мен олардың құрамындағы аскорбин қышқылы - дейді Гаухар.

Гипотезаны дәлелдеу үшін Гаухар екі эксперимент жүргізді. Бірінші жағдайда ол күзгі-қысқы кезеңде кәдімгі қарағайдың инелерінде аскорбин қышқылының болуын жылусыз йодометрия әдісімен анықтады.

Екінші жағдайда, ол жылыту кезінде күзгі-қысқы кезеңде қарапайым қарағайдың инелерінде аскорбин қышқылының болуын анықтады.

«Зерттеу    нәтижелері қарағай инелеріндегі С дәруменінің құрамы ауа температурасының төмендеуімен және маусымдық өзгергіштікке байланысты екенін көрсетті. Осылайша, қылқан жапырақты өсімдіктерде С дәрумені көп, әсіресе қыста жұқпалы аурулардың өсуі басталған кезде қарағай инелері  табиғи С дәруменінің балама көзі бола алады.

Қысқы және өтпелі уақытта тұмау мен басқа да вирустық аурулардың алдын алу үшін өлкемізде көп кездесетін қарағай инелерінен жасалған қайнатпаларды қолдануға болады» - деп қорытындылады Гаухар.

• 02.07.2023
• 177