ІІМ: Сотқа дейінгі тергеу барысында бұзушылықтар айтарлықтай азайды

Қылмыстық сот төрелігінің үш буынды моделін енгізу өзінің алғашқы нәтижесін бере бастады. Жыл басынан бері азаматтардың конституциялық құқықтарын және қылмыстық істерді тергеу мерзімдерін бұзу айтарлықтай азайды.

Бұл туралы онлайн-режимде өткен “Қылмыстық сот төрелігінің үш буынды моделі – азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз етудің кепілі” атты халықаралық конференцияда сөйлеген сөзінде Қазақстан ІІМ басшысы Ерлан Тұрғымбаев айтты.

Конференцияға ҚР Парламенті Сенаты төрағасының орынбасары Нұрлан Әбдіров, ҚР Конституциялық Кеңесінің мүшесі Үнзила Шапақ, ҚР Тұңғыш Президенті – Елбасы қорының атқарушы директорының орынбасары Игорь Рогов, ҚР Жоғарғы Сотының, ҚР Бас прокуратурасының, Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің өкілдері, ҚР ІІМ жанындағы Қоғамдық кеңестің төрағасы Марат Қоғамов, қазақстандық және халықаралық ұйымдар, сондай-ақ Қырғызстан, Ресей және Өзбекстан сарапшылары қатысты.

Министр Ерлан Тұрғымбаев өз сөзінде ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасын орындау үшін сотқа дейінгі тергеу саласында елеулі реформа жүргізіліп жатқанын, атап айтқанда қылмыстық процестің үш буынды моделіне кезең-кезеңімен көшу жүзеге асырылып жатқанын атап өтті.

ІІМ басшысы жаңа тәртіп енгізілгеннен бері прокурорлармен 52 мыңнан астам процессуалдық шешім келісілгенін айтты, оның ішінде 22 мыңы – тоқтату туралы, 10 мыңы – мерзімдерді тоқтату туралы, 13 мыңы – күдікті деп тану туралы, 7 мыңы – әрекеттердің біліктілігі туралы болды.

“Жүргізіліп жатқан өзгерістердің басты мақсаты азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғау деңгейін жоғары халықаралық стандарттарға сай арттыру, сондай-ақ қоғамның құқық қорғау және сот жүйелеріне сенімін арттыру болып табылады”, – деді Қазақстан ІІМ басшысы.

Қылмыстық процестің үш буынды моделіне көшуге байланысты мемлекеттік органдардың өкілеттіктері нақты бөлінген:

• Полиция – қылмыстарды ашады, қатысы бар адамдарды анықтайды, айғақтарды жинайды және бекітеді.
• Прокуратура – дәлелдемелерге баға береді, азаматтардың құқықтарын бұзудың жолын кеседі, сотта айыптауды қолдайды.
• Сот – органдардың іс-әрекеттеріне шағымдарды қарайды және түпкілікті үкім шығарады.

“Мұндай сүзгіні орнату тергеудің әрбір кезеңінде тергеу қателерін барынша азайтады және жауапкершілікті жоғарылатады”, – деп атап өтті Ерлан Тұрғымбаев.

Жыл соңына дейін тергеушілерді компьютерлік техникамен жабдықтау және қылмыстық құқық бұзушылықтарды тергеуді толығымен электрондық форматқа көшіру жоспарлануда.

Ведомстволық жоғары оқу орындарында тергеушілерді даярлауға ерекше көңіл бөлінуде. Сонымен қатар, Министрлік тергеу бөлімшелерінде жұмыс істеуге ниет білдірген заң факультеттері студенттерінің мамандануын қамтамасыз ету бойынша еліміздің 33 жетекші жоғары оқу орындарымен меморандум жасады.

Министр ІІМ тергеушілердің кәсібилігін арттыру, тергеу және анықтау бөлімшелерінің материалдық-техникалық жабдықталуын жақсарту жөніндегі жұмысты жалғастыратынын атап өтті.

• 03.04.2021
• 360