БҚДА ҰЯЛЫ БАЙЛАНЫС ҚЫЗМЕТТЕРІ НАРЫҒЫНА ЖҮРГІЗІЛГЕН ТАЛДАУ ҚОРЫТЫНДЫЛАРЫ ТУРАЛЫ

  Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі 2023 жылға арналған жұмыс Жоспарына сәйкес бәсекелестік деңгейін айқындау және тиісті тауар нарығына ену кедергілерін жоюға бағытталған шараларды әзірлеу мақсатында ұялы байланыс қызметтері нарығындағы бәсекелестіктің жай-күйін талдауын аяқтады.

            Қазіргі уақытта ұялы байланыс нарығы жоғары шоғырланған және мемлекет араласуы себебінен басым бөлігіне ие. «Қазақтелеком» АҚ–ның «Kcell» АҚ, «МТ-С» ЖШС-мен (Tele2/Altel) еншілес мобильді операторларымен дуополия байқалады, нарық үлесінің 63% ие, «Кар-Тел» ЖШС-нің (Beeline) жеке операторының  үлесі 37%.

           Агенттіктің ескертулері мен ұсыныстарын есепке алмай, 5G желісінде ұялы байланыс қызметтерін көрсету құқығына радиожиіліктерді бөлу бойынша Цифрлық даму министрлігі (ЦДИАӨМ) өткізген аукцион нарықты монополияландырудың күшеюіне әкелді (аукциондардың жеңімпазы «Қазақтелеком» АҚ компаниялар тобы болып танылды, 5G желісінде 100% монополияны қамтамасыз еткен).

           Квазимемлекеттік сектордың басым болуы бәсекелестіктің деңгейі төмендеп, сондай-ақ байланыс операторлары арасындағы клиент үшін бәсекелестіктің төмендеуіне және бағалардың  бір деңгейде сақталуына әкелді. Нәтижесінде бағаның өсуіне, байланыс және интернет қызметтерінің сапасына шағымдардың күрт өсуі байқалады.

           Байланыс операторлары бағаның өсуін желіні қолдау мен дамытуға инвестициялар көлемінің артуымен түсіндіреді. Алайда, алынған мәліметтерге сәйкес, динамикада инвестициялар көлемінің төмендеу үрдісі байқалады, мысалы, 2021 жылы өткен жылмен төмендеу салыстырғанда - 20%, 2022 жылы -30% құрады. Сонымен қатар, ұялы байланыс операторларының инвестициялық мүмкіндіктері (өткен жылмен салыстырғанда 2022 жылы +11,5%), сондай-ақ динамикадағы пайда (2022 жылы +21%) өсуде.

           Сондай-ақ талдау барысында Агенттік ұялы байланыс қызметтері нарығына кіру және радиожиіліктерді алу кезінде бәсекелестіктің дамуына әсер кедергілерді анықтады (бәсекелестікті шектейтін НҚА-да жағдайлардың болуы; РЖС бөлу жүйесінің жетілмегендігі; инфрақұрылым мен ресурстарға қолжетімділік). Аталған кедергілер бойынша ЦДИАӨМ-не оларды жоюға және саладағы бәсекелестікті дамытуды қамтамасыз етуге бағытталған шараларды қабылдау туралы тиісті ұсынымдар жолданды.

• 28.12.2023
• 267