Сақтандыру дауларын сотқа дейін міндетті реттеу

2024 жылғы 1 қаңтардан бастап сақтандыру омбудсманына жүгіну сақтандыру дауларын реттеу бойынша сотқа жүгіну алдындағы міндетті қадам болып табылады. Тиісті заңнамалық түзетулер 2022 жылдың жазында қабылданды.

Қазақстанда сақтандыру омбудсманы институты 2007 жылдан бастап жұмыс істейді. Сақтандыру омбудсманы – бұл жасалған сақтандыру шарттары бойынша сақтандыру ұйымдары мен олардың клиенттері арасындағы дауларды сотқа дейінгі шешуді жүзеге асыратын, өз қызметінде тәуелсіз тұлға.

Сақтандыру омбудсманы сақтанушы (сақтандырылған, пайда алушы) ретінде жеке тұлғалар немесе шағын кәсіпкерлік субъектілері әрекет ететін сақтандырудың барлық түрлері бойынша келіспеушіліктерді реттеуді жүзеге асырады. Басқа заңды тұлғалар сақтандыру омбудсманына міндетті автосақтандыру шеңберінде ғана жүгіне алады.

Адамдардың келіспеушіліктері бойынша талаптардың сомасы 2024 жылғы жағдай бойынша 10 000 АЕК немесе 36,9 млн теңгеден аспауға тиіс.

Сақтандыру омбудсманы дауласқан екі тарапты да тыңдайды, ұсынылған құжаттаманы зерделейді, қажет болған жағдайда қосымша құжаттарды сұратады, клиент үшін дербес және өтеусіз келтірілген залалдың мөлшеріне қосымша бағалау жүргізеді, шешімдер шығарады және қолданыстағы заңнама шеңберінде ұсыныстар мен түсініктемелер береді.

Сақтандыру омбудсманына жүгіну үшін сақтандыру ұйымының клиентіне арнайы заң көмегі талап етілмейді. Омбудсман заң бойынша өзіне жүгінген тараптың мүдделерін білдіреді және оның сақтандыру ұйымдарының клиенттері үшін көрсететін қызметтері ақысыз болып табылады. Бірақ, әрине, клиенттің қалауы бойынша омбудсманның мүдделерін басқа адам білдіруі мүмкін, оның ішінде клиент осы мақсаттар үшін заң кеңесшісін тарта алады. Бұл жерде мұндай заң кеңесшісінің қызметтерін клиенттің дербес төлейтінін түсіну маңызды. Омбудсман клиенттің пайдасына шешім қабылдаған жағдайда, омбудсман бұл шешімді сақтандыру ұйымына орындауға жібереді, алайда оның клиенттің омбудсманда дауды шешу барысындаөз қалауы бойынша жұмсаған шығындарын сақтандырушының төлеуін талап етуге құқығы жоқ.

Сақтандыру омбудсманының шешімі, егер клиент қабылданған шешіммен келіссе, сақтандыру ұйымының орындауы үшін міндетті.

Сақтандыру ұйымының клиенті сақтандыру омбудсманының шешімімен келіспеген жағдайда, клиент өз құқықтарын қорғау үшін сотқа жүгінуге құқылы. Сотқа жүгінген кезде өтініш беруші дауды сотқа дейінгі реттеудің міндетті кезеңінен өткенін растау ретінде сақтандыру омбудсманының шешімін ұсынуы қажет.

Сақтандыру нарығындағы дауларды сотқа дейінгі міндетті реттеу рәсімі сот жүйесіне жүктемені азайтып қана қоймайды, сонымен қатар азаматтар үшін келіспеушіліктерді реттеу процесін жеңілдетеді және оңтайландырады, бұл тұтастай алғанда сақтандыру жүйесіне деген сенім деңгейін арттыруға ықпал етеді.

• 17.01.2024
• 245