Қазақстан үкіметі мен ЭЫДҰ сауда және көлік байланысы саласындағы ынтымақтастықты тереңдетуде

ЭЫДҰ сарапшылары Сауда және интеграция министрлігі басшылығының және ЭЫДҰ елдері елшілерінің қатысуымен өткен іскерлік таңғы аста «Орталық Азиядағы сауданы жеңілдету» және «Орталық дәліздің әлеуетін іске асыру» тақырыптары бойынша жаңа шолуларды ұсынды. Орталық Азия өңірі елдерінің сауда және көлік байланысы бойынша ЭЫДҰ жобасының серіктесі Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрлігі QazTrade-пен бірлесіп жұмыс істейді.

ЭЫДҰ өз жұмысында Орталық Азия мемлекеттері мен Қазақстанның экспорттық экожүйесі арасындағы сауда қатынастарын дамытуға баса назар аударды. ЭЫДҰ мәліметтері бойынша, аймақ елдері сауда рәсімдерін оңайлату және оңтайландыру, сондай-ақ кедендік операцияларды автоматтандыру саласында оң нәтижелерге қол жеткізді.

Іс-шараны аша отырып, ЭЫДҰ Еуразиялық бөлімшесінің басшысы Уильям Томпсон «геосаяси оқиғалардан туындаған қиындықтарды шешу аймақ елдерінен аймақтық және халықаралық деңгейде одан әрі интеграциялануды, қолданыстағы инфрақұрылымды жаңғыртуды және саудадағы кедергілерді жоюды талап етеді» деп атап өтті. Осыған байланысты сауда шығындарын азайту және интеграцияны ынталандыру арқылы осы мақсаттарға қол жеткізуде сауданы жеңілдету маңызды рөл атқарады».

Жиында Қазақстан Республикасының Сауда және интеграция министрі Арман Шаққалиев мәлім еткендей, Қазақстан мен Орталық Азия елдері арасындағы өзара тауар айналымы артып келеді. Өңірдің негізгі сауда ойыншылары Қазақстан мен Өзбекстан болып табылады. Бұл ретте Қазақстанның үлесіне ЭЫДҰ елдерімен сыртқы сауда операциялары көлемінің жартысынан астамы тиесілі.

«Орталық Азия мемлекеттерінің ірі серіктестерінің бірі ретінде Қазақстан үшін экономиканың түрлі секторларында ЭЫДҰ қағидаттары мен стандарттарын сақтау маңызды. Жоба аясында біз өңір ішінде сауда байланысын нығайту және дамыту бойынша үлкен жұмыс жүргізіп жатырмыз. Бұл тұрғыда Қазақстанның бәсекеге қабілетті экономикасы мен экспорттық экожүйесін нығайтуға ерекше басымдық беріледі», - деп атап өтті министр.

Кездесуде ЭЫДҰ Еуразия бөлімі Орталық Азия бойынша бөлімшесінің басшысы Грегори Леконт Орталық Азия өңірі елдерінің сауда-көлік байланысы бойынша негізгі шолу пункттерін ұсынды және халықаралық ұйымның сауда рәсімдерін одан әрі жетілдіру жөніндегі ұсынымдарын айтты.

Жалпы, өңірдегі сауданы оңайлату көрсеткіштерінің жақсаруына қарамастан, құжаттамаға қолжетімділікті жақсарту жөніндегі жұмысты жалғастыру, саудаға байланысты рәсімдерде цифрландыруды ынталандыру, сондай-ақ инфрақұрылымды дамыту ұсынылады.

«Атап айтқанда, Қазақстанға бірыңғай терезе қызметінің қолданыстағы құрылымдарын кеңейту және талаптарға сәйкестікті қамтамасыз ету шығындарын азайту ұсынылады», - деп атап өтті Г.Леконт. 

Іс-шара барысында тараптар орта дәліз деп аталатын Транскаспий халықаралық көлік бағытын (ТХТМ) дамытудың маңыздылығын атап өтті.

Литва Республикасының Қазақстандағы елшісі Эгидиюс Навикас орта дәліз арқылы Орталық Азия мен Еуропаның байланысы тауарлардың транзитін қамтамасыз етудегі басты міндеттердің бірі болып табылатынын атап өтті.

Өз кезегінде ҚР Cауда және интеграция вице-министрі Қайрат Төребаев өңірдегі көлік логистикасының қарқынды дамуы туралы ақпаратпен бөлісті. Соңғы жылдары Каспий теңізі, Әзірбайжан, Грузия арқылы өтетін ТМ арқылы Еуропаға жүктерді жеткізу артып келеді. Мәселен, орта дәліз бойынша жүк тасымалдау көлемі 1,8 есе өсті, тек 2023 жылы ТМ арқылы 2,8 млн тонна жүк тасымалданды. Өсім өткен жылмен салыстырғанда 86% құрады.

ЭЫДҰ-ның Орта дәліздің әлеуетін зерделеу жөніндегі жобасы маршрут бойындағы инфрақұрылымды дамыту мәселелерін ғана емес, онымен байланысты сервистерді де қамтиды. ТМТМ транзиттік функцияларынан басқа, Қазақстан үшін тауарлар мен қызметтердің экспортын ынталандыру ерекше маңызға ие. ҚР сауда және интеграция министрлігі мен QazTrade сауда рәсімдерін жеңілдету бойынша белсенді жұмыс жүргізуде және Орталық Азия елдерімен сауда ынтымақтастығын кеңейтуді жалғастыруда.

«QazTrade» АҚ Бас директорының орынбасары Нұрлан Құлбатыровтың ақпараты бойынша, ЭЫДҰ ұсынымдарын іске асыру және қағазсыз саудаға көшу орта мерзімді перспективада тауар айналымының 30% - ға ұлғаюына алып келеді, бұл Қазақстан үшін басым көрсеткіш болып табылады. Ол сондай-ақ Қазақстан ЭЫДҰ-ның Сауда саласындағы барлық талдамалық іс-шараларына қатысатынын атап өтті. Атап айтқанда, біз ЭЫДҰ қызметтерінің шектеулі сауда индексі (STRI), ЭЫДҰ саудасына жәрдемдесу көрсеткіштері және қосылған құн саудасы бойынша деректер базасы (TiVA) туралы айтып отырмыз.

Іскерлік кездесу соңында қатысушылар ағымдағы күн тәртібі бойынша өзара іс-қимылды одан әрі нығайтуға және негізгі бағыттар бойынша ынтымақтастықты нығайтуға сенім білдірді.

• 02.02.2024
• 238