C. Жақыпова Алматы қаласының тұрғындарымен кездесті

ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Светлана Жақыпова Алматы қаласына жұмыс сапары аясында мегаполис халқымен кездесу өткізді, оның барысында Мемлекет басшысының әлеуметтік-еңбек саласындағы тапсырмаларын іске асыру мен қазақстандықтарды әлеуметтік қолдау шараларын күшейту туралы хабарлады. 

Іс-шараға ҚР ЕХӘҚМ Еңбек және әлеуметтік қорғау комитетінің төрағасы Төлеген Оспанқұлов, ҚР ЕХӘҚМ Көші-қон комитетінің төрағасы Асқарбек Ертаев, қалалық басқарма мен аудандық жұмыспен қамту және әлеуметтік бағдарламалар бөлімдерінің, медициналық-әлеуметтік мекемелердің басшылары, ҮЕҰ өкілдері, мүгедектігі бар адамдар, көпбалалы аналар және тағы басқа азаматтар қатысты. Жалпы кездесуге 80 адам қатысты.

Сөз басында Еңбекминінің басшысы 2023 жылы мемлекеттің барлық әлеуметтік міндеттемелері уақтылы және толық көлемде орындалғанын хабарлады.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2023 жылы: ең төмен базалық зейнетақының мөлшері ең төмен күнкөріс деңгейінің 54 %-дан 60 %-ға дейін, ал 2024 жылы – 65%-ға дейін, ең жоғары мөлшері 100%-дан 105%-ға дейін ұлғайтылды; ынтымақты зейнетақыны есептеу үшін қабылданатын ең жоғары табыстың шамасы 46 %-дан 55 айлық есептік көрсеткішке дейін артты. Алматы қаласы бойынша зейнетақының жиынтық орташа мөлшері 184 мың теңгені құрап отыр.

Жалпы республика бойынша зейнетақы төлемдеріне 2023 жылы 3 трлн 300 млрд теңге, 2024 жылы – 3 трлн 785 млрд теңге бағытталды.

Министр сондай-ақ халықты әлеуметтік қолдауды күшейту туралы айтты. Балалы отбасыларға ерекше назар аударылады. Жаңа шаралар бала тууды ынталандыруға және отбасындағы балаларды тәрбиелеуге жәрдемдесуге, сондай-ақ көпбалалы аналардың беделі мен мәртебесін арттыруға бағытталған.

2023 жылы: мемлекеттік жәрдемақылардың мөлшері 8,5 %-ға индекстелді, ал Әлеуметтік кодекстің қабылдануымен кейбір жәрдемақылардың мөлшері қосымша 14,5 %-ға өсті; Мемлекет басшысының тапсырмасын орындау үшін 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан бала күтіміне байланысты  жәрдемақы мен әлеуметтік төлемдерді төлеу кезеңі бір жастан бір жарым жасқа дейін ұзартылды; Әлеуметтік кодекстің қабылдануымен «Алтын алқа» алқасымен,  I және II дәрежелі «Ана даңқы» ордендерімен наградталған, «Батыр ана» атағын алған аналарға жәрдемақы мөлшері 7,4 АЕК-ке дейін арттырылды.

Балалары бар отбасыларды қолдауға 2023 жылы шамамен 1,3 трлн теңге, 2024 жылы 1,5 трлн теңге бөлінген.

Осы жылдың 1 наурызына Алматы қаласында 5 мыңнан астам адам жүктілікке және босануға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты табысынан айырылу жағдайы бойынша 6,1 млрд теңге сомасында әлеуметтік төлем алды. Бала тууға арналған біржолғы жәрдемақы республикалық бюджет қаражатынан шамамен 1,1 млрд теңге сомасына 7 мыңға жуық адамға берілді. Жұмыс істемейтін әйелдер үшін бір жарым жасқа дейінгі бала күтімі бойынша жәрдемақыны республикалық бюджет қаражатынан 500 млн теңгеге 9 мыңнан астам адам алды. Жұмыс істейтін ата-аналар үшін бір жарым жасқа дейінгі бала күтіміне байланысты табысынан айырылу жағдайы бойынша 6,8 млрд теңге сомасына 46 мыңға жуық адам әлеуметтік төлем алды. Мүгедектігі бар баланы кәмелетке толғанға дейін тәрбиелеп отырған анасына немесе әкесіне, бала асырап алушыға, қорғаншыға (қамқоршыға) тағайындалатын және төленетін жәрдемақыны 1,3 млрд теңгеден астам сомаға 9 мыңға жуық адам алды.

Светлана Жақыпова сонымен қатар атаулы әлеуметтік көмек (бұдан әрі – АӘК) тағайындаудың жаңа тәсілдерін әзірлеу туралы айтып өтті.

«Биыл 7 ақпандағы Үкіметтің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысы әлеуметтік көмек пен қолдау жүйелерін қайта қарау міндетін қойды. Осыған байланысты Отбасының цифрлық картасын және мемлекеттік және мемлекеттік емес ұйымдардың жүйелерімен жаңа интеграцияларды пайдалана отырып, АӘК толық трансформацияланады.

Алматыда жыл басынан бері 11 мыңға жуық адам АӘК алғанын айта келіп, министр: «Мұқтаж отбасыларға кешенді қолдау көрсетудің нақты регламенті әзірленеді, ал оның құрамына АӘК, тұрғын үй көмегі, жалға берілетін тұрғын үйді жалдауды субсидиялау, жеңілдікпен жол жүру және т.б. кіреді. Көмек тек азық-түлік сатып алуға ғана емес, өмір сүру үшін қалыпты жағдай жасауға да берілетін болады», – деді.

Мүгедектігі бар адамдардың өмір сүру сапасын арттыру және олардың қоғамға әлеуметтік ықпалдасуы мақсатында кешенді шаралар қабылданды. Мүгедектігі бар адамдардың құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі 2025 жылға дейінгі ұлттық жоспар іске асырылуда. 2023 жылы Мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға Факультативтік хаттама ратификацияланды.

«Әлеуметтік кодекс қабылданды, оған бірқатар қосымша әлеуметтік қолдау шаралары енгізілді: жөргектерді беру нормалары екі есе ұлғайды; «Спина бифида» диагнозы қойылған мүгедектігі бар адамдар жоғары сапалы катетерлермен қамтамасыз етіледі; ментальді бұзылуы бар балаларға арналған санаторийлік-курорттық емдеуді ұсыну бойынша пилот іске қосылды; 1-топ мүгедектігі бар адамдардың жеке көмекшілері үшін зейнетақы, әлеуметтік және медициналық жарналар аударылады», – деді Светлана Жақыпова.

Мемлекет басшысының тапсырмасы бойынша 2025 жылға дейін әртүрлі өңірлерде ересектер мен балаларға арналған 12 оңалту орталығын салу жұмыстары жүргізілуде.

Сонымен қатар еліміздің 6 өңірінде (Шығыс Қазақстан, Қостанай, Павлодар, Жетісу, Жамбыл облыстары және Шымкент қ.) аутизм спектрі бұзылған және басқа да ақыл-ой кемістігі бар балаларға арналған күндізгі болу орталықтары ашылды.

Сондай-ақ, мүгедектігі бар адамдардың өмір сүру сапасын жақсарту үшін бірнеше пилоттық жобалар іске асырылуда. Олар сырттай проактивті форматта мүгедектікті белгілеу; Астана және Алматы қалаларында такси агрегаторлары арқылы инватакси қызметтерін көрсету; 6 өңірде сыйымдылығы шағын үйлерді енгізу; 4 өңірде мүгедектігі бар балаларға арналған техникалық оңалту құралдарын жеке таңдау.

«2024 жылы бірнеше негізгі бағыттар бойынша жұмыс жүргізілуде: ҚР инклюзивті саясат тұжырымдамасын қабылдау; олардың тиімділігі мен сапасын арттыру үшін әлеуметтік қызметтер көрсету жүйесін трансформациялау; халыққа әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарының қызметін цифрландыру; техникалық оңалту құралдары мен қызметтердің кейбір түрлерін монетизациялау; ауылдық жерде тұратын мүгедектігі бар адамдар үшін оңалту технологияларын енгізу; оңалтудың цифрлық күнделігін әзірлеу; әлеуметтік және кәсіптік оңалтудың цифрлық хаттамаларын енгізу; әлеуметтік саланы дамытудың Ұлттық ғылыми орталығын жаңғырту.

«Осы бағыттарды іске асыру әділетті қоғамды дамытудың негізгі факторы болып табылады. Біз неғұрлым жетілдірілген және инклюзивті әлеуметтік саясат құру мақсатында ашық диалог пен сындарлы ынтымақтастыққа дайынбыз», – деп атап өтті министр.

ЕХӘҚМ басшысы халықты жұмыспен қамту шаралары туралы да хабарлады.

«2023 жылы Алматыда 97,5 мыңнан астам адам жұмысқа орналастырылды. Кәсіптік оқытумен 4,1 мыңға жуық адам қамтылды. Кәсіпкерлік бастамаларға қолдау көрсету аясында халықтың әлеуметтік осал топтарына 375 грант және жас кәсіпкерлерге 135 микрокредит берілді.

Биыл жаңа бизнес-идеяларды іске асыруға 358 грант беру жоспарлануда. Құжаттарды қабылдау процесі толығымен автоматтандырылған және business.enbek.kz порталы арқылы жүзеге асырылады», – деді Светлана Жақыпова.

Жиынды қорытындылай келе министр алматылықтарды қызықтырған барлық сұрақтарға толыққанды жауап берді.

Халықпен кездесуден кейін ЕХӘҚМ басшысы жергілікті және республикалық БАҚ өкілдері үшін брифинг өткізді.

• 27.03.2024
• 131