БАҒАНЫ ТҰРАҚТАНДЫРУ ТЕТІГІН ПАЙДАЛАНУ БАРЫСЫНДА ӘКК ҚЫЗМЕТІНДЕ ЖҮЙЕЛІ БҰЗУШЫЛЫҚТАР АНЫҚТАЛДЫ

Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі өңірлік әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялар (ӘКК) арқылы бағаны тұрақтандыру тетігін іске асыруға кешенді талдау жүргізді. Талдау нәтижелері көрсеткендей, әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын ұстап тұруға бағытталған бұл тетік тиімсіз пайдаланылып, адал бәсекелестік, тең қолжетімді ету және ашықтық қағидаттарының жүйелі түрде бұзылуына алып келген.

Бірқатар өңірлерде қарыз шарттарының талаптары орындалмаған және олар бірнеше рет санкциясыз ұзартылған жағдайлар анықталды. Мәселен, бір қарыз алушыға 489 млн теңге сомасында қарыз беріліп, ол бірнеше рет қайтарымсыз ұзартылған. Сондай-ақ 1,3 млрд теңгеден астам сомаға берілген қарыздардың да осылайша ұзартылғаны тіркелді. Кейбір шаруашылық субъектілеріне пайызсыз жеңілдетілген қарыздар берілген жағдайлар да анықталды, бұл өз кезегінде негізсіз артықшылықтар туғызған.

Сонымен қатар бюджет қаражатына сатып алынған өнім сауда желілеріне толық жеткізілмеген. Екі жыл ішінде сатып алынған көлемнің тек 19%-ы ғана іске асқан, ал 2021 жылдан бері алынған бірқатар өнім әлі күнге дейін сатылмаған.

Қаражатты тиімсіз пайдалану деректері де тіркелген. Мысалы, баға төмен болған кезеңде (қазан–сәуір) картоп сатып алуға 5,1 млрд теңге бөлінсе, тапшылық кезеңінде (мамыр–шілде) тұрақтандыру шаралары мүлде қолданылмаған. Сондай-ақ шарттарды орындау мерзімдері мен талаптарында айырмашылықтар болған, бұл тең қолжетімді ету қағидатын бұзады.

Агенттік жүргізген жұмыс нәтижесінде бір ӘКК-ге қатысты тергеп-тексеру аяқталып, оған 300 АЕК (1,18 млн теңге) көлемінде айыппұл салынды. Сонымен қатар өзге ӘКК-лерге 8 хабарлама енгізіліп, түрлі монополияға қарсы заңнаманы бұзу фактілері бойынша шаралар қабылданды.

Талдау қорытындысы бойынша БҚДА қарыз шарттарына бірыңғай талаптар енгізу, міндеттемелер орындалмай тұрып ұзартуға тыйым салу, бөлу жоспарларын міндетті түрде жариялау және әкімдіктердің жауапкершілігін күшейту жөнінде ұсыныстар әзірледі.

• 21.10.2025
• 18