2021 жылдың қысқаша қорытындылары

Өткен жыл әлемде және елімізде барлық тұтыну тауарлары бағасының экспоненциалды өсуімен есте қалады деп ойлаймын. Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі монополияға қарсы қабылдаған ден қою шараларының арқасында белгілі бір аралықта әлеуметтік маңызы бар азық-түлік, құрылыс материалдары, бензин бағасының алыпсатарлық жолмен өсуін тоқтатып, COVID-19 ПТР-сынамалары мен медициналық маскалардың бағасын төмендетті.

Осы жылы Қазақстандағы биржалық сауда-саттық өркениетті жолға түсті. Ұзақ жылдар бойы елімізде биржалық сауда-саттық нарығындағы жағдай ашықтық, тиісті ашық нарықтық баға белгілеу және нақты сауда-саттықтың болмауымен сипатталды. Биыл БҚДА жанындағы Биржа комитеті бензин, битум, көмір, авиаотын, дизель отынының сауда-саттығын іске қосты.  Биржалық сауда – бұл бәсекелестікті дамытудың негізгі құралдарының бірі, өйткені нарықтық экономиканың негізі заңды нарықтық баға болып табылады, ондай баға белгіленімін тек тауар биржаларынан табуға болады.

Агенттік құрылған сәттен бастап еліміздің әрбір өңірінде ашық алаңдар, Кедергілер жөніндегі кеңестер құрылды, онда бизнес пен сарапшылық қоғамдастық түрлі тауар нарықтарында бәсекелестіктің дамуына кедергі келтіретін мәселелерді көтереді. Біз 2021 жылы  бәсекелестікті дамытудағы 10 негізгі кедергіні жойдық, соның арқасында бұдан былай мемлекеттік субсидиялар фермерлер арасында ақпараттық жүйелердегі "күту парағы" арқылы кезек бойынша бөлінеді, Атырау, Қызылорда, Маңғыстау облыстарындағы 500 мал басына арналған бордақылау алаңдары бар шағын фермерлік шаруашылықтар мемлекеттік қолдауға ие бола алады, ал бұған дейін мемлекеттік субсидияға тек 1000 мал басы бар ірі шаруашылықтар ғана үміттене алды, сондай-ақ, жеке медициналық зертханалар пренаталдық скрининг аясында зерттеулер жүргізу мүмкіндігіне ие болды, мемлекеттік тапсырыс шеңберінде дәрі-дәрмектерді сатып алу конкурсына қатысушыларға қойылатын шектеуші критерийлер алынып тасталды, электрмен жабдықтау қызметіне қойылатын артық лицензиялық талаптар жойылды, биржалық сауда-саттыққа қатысушыларға қойылатын талаптар 10 есе қысқартылды. Көріп отырғандарыңыздай, бәсекелестік – бұл абстрактілі ұғым емес, біздің елімізде 5 мың нарық бар және ондағы мәселелер – бұл ауқымды жұмыс.

        Осы жылдың соңына дейін бәсекелестікті дамыту жөніндегі заң жобасының қабылдануын күтіп отырмыз, оны жүзеге асыруды келер жылы бастаймыз.    Заң жобасының 7 базалық бағыты бәсекелестікке үш реттеуші кедергінің әсерін барынша азайтуға септігін тигізеді: біріншісі - "негізгі қуатқа", яғни бизнес оларға қол жеткізбей тұтынушыларға қызмет көрсете алмайтын инфрақұрылымға, ресурстарға шектеулі қолжетімділік, екіншісі - баға белгілеуді бұрмалау, үшіншісі – таңдаулы қамқорлық.

Біз бүгін 2026 жылға дейін қарастырылған бәсекелестікті қорғау және дамыту тұжырымдамасының жобасымен жұмыс істеп жатырмыз. Егер ол келесі жылы қабылданса – бұл басқа мемлекеттік саясатпен үйлестірілген, бәсекелестіккке тікелей немесе жанама әсер ететін және еліміздің жапы экономикалық саясатына кіріктірілген бәсекелестікті қорғау және дамыту саласында тұтас саясатты қалыптастыруға мүмкіндік береді.

• 29.12.2021
• 290