«Қазақстанның су саласын дамыту перспективалары» атты парламенттік тыңдалымдар

Бүгін парламенттік тыңдауда Қазақстанның су саласын дамыту перспективасы бойынша баяндама жасадым.
Судың аз циклына байланысты жылдан жылға халықтың суға және экономика салаларына қажеттілігін қамтамасыз ету қиындап барады. Бұған бірқатар факторлар әсер етеді. Ең алдымен-климаттың өзгеруі, республика аумағы бойынша су ресурстарының біркелкі бөлінбеуі. 
Қазақстан су объектілерінің алуан түрлілігімен ерекшеленеді. Қазіргі уақытта ел аумағында жалпы ауданы шамамен 1 млн.км2 және көлемі 187 км3 асатын 17 мыңнан астам өзен, 4 мың көл және 2,6 мың мұздық бар. Мемлекеттік теңгерімде 58 км3 болжамды қоры бар 4,3 мыңнан астам (4324) жер асты суларының кен орындары ескерілді, оның ішінде 15,7 км3 - бұл бекітілген пайдалану қорлары.
Елдің су шаруашылығы кешенінің тармақталған инфрақұрылымы бар. Елде шамамен 6,0 мың су шаруашылығы құрылыстары, оның ішінде көлемі 1 млн.м3 астам 300-ден астам су қоймалары бар.
Сонымен қатар, біздің республикамыз трансшекаралық ағындарға, әсіресе ел халқының жартысына жуығы тұратын және өмір сүру жағдайлары сумен қамтамасыз етуге тікелей тәуелді оңтүстік және батыс өңірлерге тәуелді екенін атап өткен жөн.
Жоғарыда аталған факторды ескере отырып, су саласы мәселелері бойынша ведомствоаралық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету және трансшекаралық өзендер бойынша Қазақстанның мүдделерін қорғауда бірыңғай ұстаным әзірлеу үшін ағымдағы жылы ҚР Премьер-Министрінің төрағалығымен су кеңесі құрылды.
Жалпы, министрлік су тапшылығы мәселесін шешу бойынша жүйелі жұмыс жүргізуде. Мәселен, "Жасыл Қазақстан" ұлттық жобасы шеңберінде 2025 жылға қарай суару кезінде су шығынын 4 км3-ке қысқарту, ал өнеркәсіпте таза су алу көлемін 1,3 км3-ке азайту жоспарлануда.
Сондай-ақ, бар каналдарды, су қоймаларын, бөгеттерді қайта құру жұмыстары жүргізілуде. Суару арналарын цифрландыру бойынша ауқымды жұмыстар жүргізілуде. Көлемі 1,7 км3 суды шоғырландыру үшін 2025 жылға дейін 9 ірі су қоймасын салу жоспарланған. Су ресурстарының тапшылығының өсуіне байланысты біз суармалы жерлер алаңдарын ұлғайту жоспарларын түзету мәселесіне бастама көтердік. 2025 жылға дейін 400 мың га суармалы жердің инфрақұрылымын қалпына келтіру ұсынылады. Барлық қабылданған шаралар өз жемісін береді деп үміттенемін.

• 17.06.2022
• 352