Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның отырысы өтті

ҚР Президенті жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның отырысында Әділет министрі Азамат Есқараев баяндама жасады. Іс-шарада Әмбебап кезеңдік шолу ұсынымдарын және тергеу-қамауға алынғандардың, сотталғандардың конституциялық құқықтарын және оларды пенитенциарлық мекемелерінде ұстау шарттарын қамтамасыз ету жөніндегі ҚР Ішкі істер министрлігінің қызметін талқылауға арналған отырысы өтті.

Комиссия жұмысына сондай-ақ ҚР Бас Прокуроры Берік Асылов, ҚР Ішкі істер министрінің бірінші орынбасары Марат Қожаев, ҚР Парламентінің депутаттары, мемлекеттік ұйымдар, мемлекеттік органдар, адвокаттар алқасы, адам құқықтарын соттан тыс қорғау жөніндегі басқа да мекемелер, білім беру ұйымдары, халық және бұқаралық ақпарат құралдары халықаралық және өзге де ұйымдардың өкілдері қатысты.

Отырысты Комиссия төрағасы Игорь Рогов ашып, БҰҰ-ның Адам құқықтары жөніндегі кеңесінде басқа мемлекеттердің Әмбебап кезеңдік шолу рәсімінен өту тәртібі туралы айтты. Ол Әмбебап кезеңдік шолудың бірегей механизм екенін атап өтіп, БҰҰ-ға мүше барлық мемлекеттерді төрт жарым жыл сайын адам құқықтарының жағдайына сараптамалық бағалаудан өтуге шақырады.
Әділет министрі өз баяндамасында ӘКШ шеңберінде қолдау тапқан 214 ұсынымның орындалу барысы туралы айтты. Азамат Есқараев соңғы бірнеше жылдың ішінде елде БҰҰ ұсынымдарының басым бөлігін жүзеге асыруға мүмкіндік берген құқықтық реформалар тұрақты түрде жүзеге асырылып жатқанын атап өтті.

Қазақстан жүзеге асырған ең маңызды ұсынымдарға мыналар жатады:
- өлім жазасын жою туралы Пактіге екінші хаттаманы ратификациялау;
- әйелдер еңбегін пайдалануды шектейтін жұмыстардың тізімін жою;
-адам құқықтары жөніндегі уәкіл (омбудсмен) институтын нығайту (Өңірлерде Омбудсменнің өкілдері құрылды, қаржылық тәуелсіздік қамтамасыз етілді)
-мүгедектердің құқықтары туралы конвенцияға Факультативтік хаттаманы ратификациялау.
Комиссия мүшелерінің кең талқылауы – іске асырылып жатқан ұсыныстарды тудырды.

Осы орайда Әділет министрі 2023 жылғы 8 желтоқсанда ҚР Президентінің «Адам құқықтары мен Заң үстемдігі саласындағы іс-қимыл жоспары туралы» Жарлығының қабылданғанын атап өтілді. Жоспар тұрмыстық зорлық-зомбылықпен күресуге, қылмыстық сот төрелігі саласында азаматтарды қорғауға, азаптау мен қатыгездікке жол бермеуге, гендерлік теңдікті насихаттауға бағытталған бірқатар шараларды қамтиды. Осы шараларды жүзеге асыру қалған ұсыныстарын ӘКШ орындауға ықпал етеді.

Азаптауға қарсы БҰҰ Конвенциясы. Сондай-ақ Заңда бұрын жазасын өтеп шыққандарды бірінші рет сотталғандардан ажырату қарастырылған.
Сотталғандарды ұстау жағдайлары, қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінің материалдық-техникалық және инфрақұрылымын жақсарту мәселелері кездесуге қатысушылардың үлкен қызығушылығын тудырды. Азаптаулардың алдын алу мәселелері және осы бағытта Бас прокуратура мен Ішкі істер министрлігі жүргізіп жатқан жұмыстар да кеңінен талқыланды.
Іс-шара барысында қатысушылар ӘКШ жекелеген ұсынымдарын имплементациялау және азаптау мен қатыгездікке қарсы іс-қимыл саласындағы жұмысты күшейту, сондай-ақ сотталғандар мен тергеу-қамауға алынғандардың конституциялық құқықтарын қамтамасыз ету бойынша бірқатар нақты ұсынымдар енгізді.

• 05.09.2024
• 98