Жауаптар

Уважаемая Светлана! Андросовой Светлане Андросовой Светлане На № 765348 от 29.01.2025 г. РГП на ПХВ «Республиканский научно исследовательский институт по охране труда МТСЗН РК», рассмотрев Ваше обращение, сообщает следующее. Обучение и проверка знаний ответственных работников по развитию общих и специальных профессиональных компетенций проводится в зависимости от заявленной категории ответственных работников, на основании «Квалификационного справочника должностей руководителей, специалистов и других служащих», утвержденного приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года № 553. Обучение и проверка знаний по развитию специальных профессиональных компетенции предусматриваются для работников с учетом специальных знаний, необходимых для осуществления профессиональной деятельности в определенной отрасли, с учетом вида экономической деятельности, отраслевой специфики предприятия, наличия работ с повышенным профессиональным риском, вредными или опасными условиями труда. Согласно подпункту 3) пункта 36 Правил, внеочередную проверку знаний по безопасности и охране труда, ответственные работники проходят при переводе ответственного лица на другое место работы или назначении его на другую должность, требующую дополнительных знаний по безопасности и охране труда по решению работодателя. В связи с чем, считаем, что при переходе работника на другое место работы или назначении его на другую должность, требующую дополнительных знаний по безопасности и охране труда, необходима внеочередная проверка знаний.

Жауаптар

Құрметті Серғазы Құрманғазыұлы! «Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбекті қорғау жөніндегі республикалық ғылыми-зерттеу институты» ШЖҚ РМК (бұдан әрі - ЕҚРҒЗИ) Сіздің өтінішіңізді қарап, хабарлайды. ҚР Әлеуметтік rодексінің (бұдан әрі - Кодекс) 250-бабының 1-тармағына сәйкес Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына төленуге жататын міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары (бұдан әрі - МКЗЖ) міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын есептеу үшін алынатын жұмыскердің ай сайынғы кірісінің 5 % мөлшерінде белгіленеді. Кодекстің 250-бабының 2-тармағына сәйкес МКЗЖ агенттер еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін, кәсіптері уәкілетті мемлекеттік орган бекіткен өндірістердің, жұмыстардың, жұмыскерлер кәсіптерінің тізбесінде көзделген жұмыскерлердің пайдасына меншікті қаражаты есебінен жүзеге асырады. Бұл ретте МКЗЖ беру «Өндірістік объектілерді міндетті мерзімдік аттестаттау қағидаларын бекіту туралы» ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 28.12.2015 ж. №1057 бұйрығына сәйкес ауыр, зиянды және (немесе) қауіпті жағдайлардағы еңбегі өндірістік объектілерді аттестаттау нәтижелерімен (бұдан әрі – ӨОА) расталған жұмыскерлерге, кәсіптер мен жұмыс түрлеріне қатысты жүзеге асырылады. Сондай-ақ, агенттің (жұмыс берушінің) МКЗЖ-ны тізбедегі барлық жұмыскерлердің пайдасына міндетті түрде жүзеге асыруы ҚР Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің 24.05.2023 ж. №170 бұйрығымен регламенттелген. ҚР Үкіметінің 30.06.2023 ж. №520 қаулысымен бекітілген Міндетті кәсіптік зейнетақы жарналарын жүзеге асыру қағидаларына сәйкес еңбек жағдайлары бойынша ӨОА және міндетті мерзімдік медициналық тексеріп-қарау нәтижелері бойынша айына жұмыс уақытының кемінде 80 %-ы зиянды еңбек жағдайларында жұмыс істейтін жұмыскерлердің кәсіптері анықталған жағдайда жұмыс берушілер, жұмыскерлердің өкілдері, мүдделі мемлекеттік органдар еңбек жөніндегі уәкілетті органға оларды тізбеге енгізу бойынша негізделген ұсыныстар енгізеді. ЕҚРҒЗИ жұмыс орнына еңбек жағдайлары бойынша ӨОА материалдарының, фтизиатр дәрігерінің жұмыс уақытын есепке алу табелінің болмауына байланысты толық және объективті қорытынды бере алмайды. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, мәселені жан-жақты және объективті қарау үшін ӨОА нәтижелерін (құжаттардың толық пакетін) жіберуді сұраймыз.

Жауаптар

Құрметті Жансулу «Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбекті қорғау жөніндегі республикалық ғылыми-зерттеу институты» ШЖҚ РМК Сіздің сұрақ өтінішіңізді қарап, мынаны хабарлайды. Институттың негізгі қызметі еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау саласында ғылыми зерттеулерді жүргізу болып табылады. Жоғарыда айтылғандарға байланысты, Сізге Қазақстан Республикасының Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігіне жүгінуді ұсынамыз. Сіз жолданымыңызды электрондық нұсқада мына: https://eotinish.kz/ сілтеме бойынша жібере аласыз.

Жауаптар

Уважаемая Гульзат! РГП на ПХВ «Республиканский научно исследовательский институт по охране труда», на Ваш вопрос: дать разъяснение касательно обучения технических инспекторов труда. Кем осуществляется обучение, какие лица могут проводить данные обучения, имеют ли право профсоюзные организации вести такие обучения?, сообщает следующее. В соответствии с приказом Министра здравоохранения и социального развития РК от 28 декабря 2015 года № 1045 утверждены общие требования к профессиональной подготовке, переподготовке и повышению квалификации кадров в организации, которые включают наличие: 1. в Уставе (Положении) организации нормы по профессиональной подготовке, переподготовке и повышению квалификации кадров для организаций, которые непосредственно проводят профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации работников; 2. рабочих учебных планов и программ по профессиональной подготовке, переподготовке и повышению квалификации кадров; 3. учебников и учебно-методических комплексов по соответствующим профессиям (специальностям); 4. договора обучения (письменного соглашения между работодателем и обучаемым об условиях профессиональной подготовки, переподготовки и повышения квалификации непосредственно в организации) или договора об оказании образовательных услуг (письменного соглашения между работодателем и организацией, реализующей образовательные программы дополнительного, технического и профессионального, послесреднего, высшего и послевузовского образования об условиях профессиональной подготовки, переподготовки и повышения квалификации). Вместе с тем, согласно пункту 21 Правил и сроков проведения обучения, инструктирования и проверок знаний по вопросам безопасности и охраны труда работников, утвержденных приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 25 декабря 2015 года № 1019, обучение и проверка знаний по вопросам безопасности и охраны труда проводятся в организациях, осуществляющих профессиональную подготовку, переподготовку и повышение квалификации кадров (далее - учебные центры). Учебные центры должны иметь материально-техническую базу, включающую в себя: 1) учебный класс (собственный или арендуемый), оснащенный аудио-, видеотехникой; 2) компьютеры и мультимедиа для тестирования; 3) наглядные пособия по различным темам обучения; 4) учебно-методические материалы (периодические издания). Для организации учебного процесса при дистанционном обучении необходимо наличие у учебного центра: 1) образовательного портала со страницами, содержащими учебно-методическую и организационно-административную информацию для обучающихся и учебного контента; 2) мультимедийных классов с возможностью проведения обучения по сетевой технологии в "on-line" режиме (видеоконференции). Согласно пункту 22 Правил, обучение (занятия, лекции, семинары) по вопросам безопасности и охраны труда ответственных работников проводится с привлечением специалистов государственных органов надзора и контроля (по согласованию), преподавателей профильных учебных заведений, юристов и инженерно-технических работников и специалистов служб безопасности и охраны труда крупных промышленных организаций, имеющих высшее (или послевузовское) образование, а также опыт работы не менее 5 лет в области безопасности и охраны труда и сертификат о прохождении обучения и проверки знаний по безопасности и охране труда.

Жауаптар

Құрметті Эльмира Темірбекқызы! «Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің Еңбекті қорғау жөніндегі республикалық ғылыми-зерттеу институты» ШЖҚ РМК (буден әрі – ЕҚРҒЗИ) 04.09.2024 жылғы №765130 өтінішіңізді қарап, мынаны хабарлайды. «Денсаулық сақтау жүйесінің кейбір салаларындағы азаматтық қызметшілер лауазымдарының тізілімін бекіту туралы» 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1043 ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің бұйрығына сәйкес эпидемиолог-дәрігер лауазымы азаматтық қызметшілер лауазымдарына жатады. ҚР Еңбек кодексінің 139-бабына сәйкес мемлекеттік бюджет есебінен ұсталатын азаматтық қызметшілерге лауазымдық айлықақы мөлшерінде сауықтыруға арналған жәрдемақы төлене отырып, ұзақтығы күнтізбелік 30 (отыз) күннен кем болмайтын жыл сайынғы ақы төленетін негізгі еңбек демалысы беріледі. ҚР Еңбек кодексінің 89-бабына сәйкес ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарда істейтін жұмыскерлерге өндірістік объектілерді еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау нәтижелерімен (бұдан әрі - ӨОА) расталған кезде кемінде күнтізбелік 6 (алты) күн қосымша демалыс беріледі. Жұмыс беруші ӨОА өткізбеген жағдайда, сондай-ақ аттестаттауға жатпайтын жұмыс орындары бойынша жыл сайынғы қосымша ақылы еңбек демалыстары ҚР Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 28. 12.2015 №1053 бұйрығына сәйкес толық көлемде беріледі. «Ауыр жұмыстардың, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстардың тізбесін, жұмыс істеу жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығына, жыл сайынғы ақы төленетін қосымша еңбек демалысына және еңбекке ақы төлеудің жоғарылатылған мөлшеріне құқық беретін өндірістердің, цехтардың, кәсіптер мен лауазымдардың тізімін, сондай-ақ оларды беру қағидаларын бекіту туралы» 2015 жылғы 28 желтоқсандағы № 1053 Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау және әлеуметтік даму министрінің 373-тарауының 109-тармағына сәйкес эпидемиолог-дәрігердің ұзақтығы күнтізбелік 18 (он сегіз) күнге дейін қосымша еңбек демалысына құқығы бар. «Арал өңіріндегі экологиялық қасірет салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы» 1992 жылғы 30 маусымдағы N 1468-XII Қазақстан Республикасы Заңының (бұдан әрі – Заң) 3-бабына сәйкес Қызылорда облысының Қазалы ауданы экологиялық апат аймағына жатады. Заңның 13-бабы 1-тармағының 3) тармақшасына сәйкес экологиялық апат аймағында тұратын халыққа күнтізбелік 12 (он екі) күн мөлшерінде жыл сайынғы қосымша ақылы демалыс беріледі. Жоғарыда айтылғандарды ескере отырып, Сіздің мыналарға құқығыңыз бар: - ұзақтығы кемінде күнтізбелік 30 күн демалысқа (мемлекеттік бюджет есебінен ұсталатын азаматтық қызметші ретінде); - ұзақтығы кемінде 6 күнтізбелік күн (ӨОА өткізілген жағдайда) немесе 18 күнтізбелік күнге дейін (егер ӨОА өткізілмеген жағдайда. Сондай-ақ, қосымша демалыстың нақты ұзақтығы ұжымдық шартта және еңбек шартында норматив ретінде белгіленеді) қосымша демалысқа; - Қызылорда облысы Қазалы ауданында тұрған жағдайда 12 күнтізбелік күнге

Жауаптар

Уважаемый Имашев Ерболат! РГП на ПХВ «РНИИОТ МТСЗН РК» рассмотрев Ваше обращение о том, что можно ли привлекать учебный центр для обучения персонала компании из числа работников по БиОТ? Сообщаем, что Трудовое законодательство не запрещает проводить обучение и проверку знаний работников по вопросам безопасности и охраны труда в учебных центрах. Также, согласно пункту 5 «Правил и сроков проведения обучения, инструктирования и проверок знаний по вопросам безопасности и охраны труда работников, руководителей и лиц, ответственных за обеспечение безопасности и охраны труда (далее - Правила), утвержденных приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 25 декабря 2015 года № 1019, список работников организации, перечень работ и профессий, по которым проводится обучение, а также порядок и форму обучения устанавливает работодатель, исходя из характера профессии, вида работ, специфики производства и условий труда по согласованию с представителями работников (при их наличии).

Жауаптар

Уважаемая Шаукежанова Айдын! Согласно Правилам осуществления обязательных профессиональных пенсионных взносов агенты осуществляют обязательные профессиональные пенсионные взносы работникам, занятым на работах с вредными условиями труда, профессии которых предусмотрены в Перечне. В разделе 17 Перечня «Общие профессии» предусмотрена профессия «Машинист компрессорных установок при работе с вредными веществами не ниже 3 класса опасности», занятые на работах не менее 80 % рабочего времени в производствах. Следовательно, машинистам компрессорных установок при работе с вредными веществами не ниже 3 класса опасности, занятым на работах не менее 80 % рабочего времени, работодатель обязан осуществлять обязательные профессиональные пенсионные взносы.

Жауаптар

ҚұрметтіСисенов Исатай Жақсыұлы! Республикасының Әлеуметтік кодексінің (2023 жылғы 20 сәуірдегі № 224-VII ҚРЗ) 195-1-бабына сәйкес «Еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін адамдардың әлеуметтік қорғалу құқығы: 1. Еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін Қазақстан Республикасы азаматтарының, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың елу бес жасқа толған және олар үшін жиынтығында кемінде сексен төрт ай міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары төленген кезде мыналардан: 1) арнаулы кәсіптік мемлекеттік жәрдемақыдан; 2) зейнеткерлік алдындағы аннуитеттік сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемінен; 3) жұмыс берушінің қаражаты есебінен кәсіптік төлемнен; 4) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан төленетін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлемінен тұратын арнаулы әлеуметтік төлемге құқығы болады. Осы тармақта көзделген төлемдерге құқық еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істейтін жұмыскер еңбек қызметін тоқтатқан немесе зиянды өндірістік факторлардың әсерін болғызбайтын басқа жұмысқа ауысқан жағдайда туындайды. 2. Еңбек жағдайлары зиянды жұмыстарда істемейтін Қазақстан Республикасы азаматтарының, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың елу бес жасқа толған және олар үшін жиынтығында кемінде сексен төрт ай міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары төленген кезде: 1) арнаулы кәсіптік мемлекеттік жәрдемақыға; 2) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан төленетін міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен қалыптастырылған зейнетақы төлеміне құқығы болады. 3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарында көзделген құқықтар: «Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылатын зейнеткерлік алдындағы аннуитеттік сақтандыру шарты бойынша сақтандыру төлемін; Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес жүзеге асырылатын жұмыс берушінің қаражаты есебінен кәсіптік төлемді қоспағанда, осы Кодексте көзделген тәртіппен және шарттарда іске асырылады. Сала мамандарының айтылған 7 (жеті) жылды айға бөліп есептеуі қаншалықты заңды? Бухгалтерлік есеп бөлімінің мамандарынан, Сіз көрсеткен аралық мезгілінің айлық анықтамасын сұраныс жасауға құқығыныз бар және міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары төленгенің тексеруге болады.

Жауаптар

Уважаемая Зинурина Ания! Касательно вопроса отчислений обязательных профессиональных пенсионных взносов (ОППВ). Согласно подпункту 1) пункта 1 статьи 89 Трудового Кодекса Республики Казахстан гарантий предоставляются, работникам занятых на тяжелых работах, работах с вредными и (или) опасными условиями труда, согласно Списку производств, цехов, профессий и должностей, перечню тяжелых работ, работ с вредными и (или) опасными условиями труда, утвержденному Приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 мая 2023 года № 170 (далее – Список). Вместе с тем, предоставление ОППВ осуществляется в отношении работников, профессий и видов работ, труд которых в тяжелых, вредных и (или) опасных условиях подтвержден результатами аттестации производственных объектов (АПО) по условиям труд по классу условий труда 3.1 (по нескольким факторам), 3.2, 3.3. Таким образом, ОППВ осуществляются агентом (работодателем) в пользу всех работников из Перечня без исключения. Вместе с тем, согласно Правил осуществления ОППВ №520, а также при условии не подтверждения вредности условий труда по результатам АПО, подлежат исключению из Перечня, те профессии работников, у которых время нахождения в данных условиях зафиксированы менее 80% рабочего времени, согласно локального акта работодателя.

Уважаемая Зинурина Ания! Касательно вопроса отчислений обязательных профессиональных пенсионных взносов (ОППВ). Согласно подпункту 1) пункта 1 статьи 89 Трудового Кодекса Республики Казахстан гарантий предоставляются, работникам занятых на тяжелых работах, работах с вредными и (или) опасными условиями труда, согласно Списку производств, цехов, профессий и должностей, перечню тяжелых работ, работ с вредными и (или) опасными условиями труда, утвержденному Приказом Министра труда и социальной защиты населения Республики Казахстан от 24 мая 2023 года № 170 (далее – Список). Вместе с тем, предоставление ОППВ осуществляется в отношении работников, профессий и видов работ, труд которых в тяжелых, вредных и (или) опасных условиях подтвержден результатами аттестации производственных объектов (АПО) по условиям труд по классу условий труда 3.1 (по нескольким факторам), 3.2, 3.3. Таким образом, ОППВ осуществляются агентом (работодателем) в пользу всех работников из Перечня без исключения. Вместе с тем, согласно Правил осуществления ОППВ №520, а также при условии не подтверждения вредности условий труда по результатам АПО, подлежат исключению из Перечня, те профессии работников, у которых время нахождения в данных условиях зафиксированы менее 80% рабочего времени, согласно локального акта работодателя.

Жауаптар

Уважаемый Еркенов Адил! Согласно пп. 12) пункта 1 статьи 182 Трудового Кодекса Республики Казахстан (далее – Трудовой кодекс) работодатель обязан проводить с участием представителей работников периодическую, не реже чем один раз в пять лет, аттестацию производственных объектов по условиям труда (далее – Аттестация). Трудовой кодекс содержит следующие понятия: - аттестация производственных объектов по условиям труда – деятельность по оценке производственных объектов (цехов, участков, рабочих мест, а также иных отдельно стоящих подразделений работодателей, осуществляющих производственную деятельность) в целях определения состояния безопасности, вредности, тяжести, напряженности выполняемых на них работ, гигиены труда и определения соответствия условий производственной среды нормативам в области безопасности и охраны труда (пп. 65) статьи 1 Трудового кодекса); - производственная деятельность – совокупность действий работников с применением средств труда, необходимых для превращения ресурсов в готовую продукцию, включающих в себя производство и переработку различных видов сырья, оказание различных видов услуг и выполнение работ (пп. 63) статьи 1 Трудового кодекса). При этом, согласно Критериев оценки степени риска и проверочных листов за соблюдением трудового законодательства Республики Казахстан, утвержденных совместным приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 25 декабря 2015 года № 1022 и Министра национальной экономики Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 801, к непроизводственной сфере относятся организации здравоохранения, образования, культуры, социального обеспечения, торговли, услуг по проживанию и питанию, работники которых осуществляют трудовую деятельность в офисных помещениях. Согласно вашему обращению, Товарищество занимается оптовой и розничной торговлей автозапчастями, расходными материалами и аксессуарами для легковых и грузовых автомобилей. Вместе с тем, на практике, данная деятельность включает осуществление погрузочно-разгрузочных работ и складирования, управление автотранспортом при доставке грузов и товаров, комплектацией или сборкой деталей из различных частей, упаковкой. Данные работы сопровождаются применением средств труда, оборудованием, механизмами, ручным инструментом, материалами и способны оказывать вредное и опасное воздействие на организм работника, приводить к производственным травмам. Соответственно, данные рабочие места должны быть отнесены к производственным и сопровождаться Аттестацией согласно Правилам обязательной периодической аттестации производственных объектов по условиям труда, утвержденным приказом Министра здравоохранения и социального развития Республики Казахстан от 28 декабря 2015 года № 1057. Вместе с тем, в соответствии с Законом РК «О правовых актах» разъяснения нормативных правовых актов в отношении конкретных субъектов или применительно к конкретной ситуации обязаны давать Государственные органы, проводящие государственную политику, осуществляющие регулирование и управление в определенной отрасли (сфере деятельности). Таким образом, за официальными разъяснениями рекомендуем дополнительно обратиться в Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан.